I.Warszawa w modernie Mokotów
otwiera podwórza „Szarych Domów”
W latach ’30 ubiegłego wieku na warszawskim Mokotowie powstała kolonia mieszkaniowa „Szare Domy”. Nowatorski projekt osiedla gwarantujący swoim mieszkańcom komfortowe warunki życia i samowystarczalność (sklep, restauracja, przedszkole, pralnie, ogrodowe dziedzińce). „Szare Domy” nie straciły nic na swojej aktualności, mimo upływu lat wciąż stanowią inspirację, szczególnie dziś, kiedy wzrasta zainteresowanie architekturą modernizmu. – Kolonia “Szare Domy” to wyjątkowy zespół budynków usytuowanych w samym sercu starego Mokotowa. Osiedle zostało wybudowane w latach 1928- 1932 przez spółdzielnię mieszkaniową ministerstwa Spraw Wewnętrznych na podstawie projektu Jana Stefanowicza. W 1992 roku „Szare Domy” zostały objęte ochroną i wpisane do Rejestru Zabytków jako przykład architektury funkcjonalnej. Tym cenniejszy, że kompleks budynków przetrwał wojnę niemal w nienaruszonym stanie, stanowi doskonałe świadectwo przedwojennej zabudowy Warszawy – tłumaczy Marta Surowiec inicjatorka funpage’u www.facebook.com/szaredomy
Nazwa osiedla pochodzi od charakterystycznej, dla budownictwa Warszawy lat 20-tych i 30-tych, cegły cementowej, którą wykończono elewacje kamienic. Projekt Stefanowicza obejmuje zespół budynków zamkniętych w dwóch kompleksach. Pierwszym od ulicy Rakowieckiej i Akacjowej oraz drugim biegnącym wzdłuż ulicy Fałata i Łowickiej zespolonych od ulicy Narbutta łącznikiem. Bryły budynków charakteryzuje geometryczna prostota, a elewację modułowa powtarzalność elementów architektonicznych. Architekt wyraźnie odwołuje się do głównych zasad modernizmu, interpretując je jednak w charakterystycznym dla siebie stylu. Projekt kolonii „Szare Domy” cechuje funkcjonalność, widoczna w rzutach mieszkań i częściach wspólnych osiedla oraz oszczędny racjonalizm, podyktowany minimalizacją czasu i kosztów budowy, zauważalny zarówno w wykorzystanych materiałach jak i estetyce architektonicznej kolonii.
25 czerwca mieszkańcy Warszawy będą mieli okazję zapoznać się z tym niezwykłym kompleksem mieszkalnym w ramach 1. edycji Festiwalu Otwartego Szare Domy. Organizatorzy dedykowali wydarzenie Janowi Stefanowiczowi — architektowi, który zaprojektował i nadzorował budowę kolonii mieszkalnej.
II. 100 lat Mokotowo!
1. edycja Festiwalu Otwartego Szare Domy startuje 25 czerwca W ostatnią sobotę czerwca mieszkańcy Warszawy będą mogli uczestniczyć w wydarzeniu dedykowanym perełce przedwojennej modernistycznej architektury. Na 25 czerwca zaplanowano Festiwal Otwarty Szare Domy organizowany przez Oddział Towarzystwa Opieki Nad Zabytkami w Warszawie.
Pierwsza edycja Festiwalu Otwartego Szare Domy, dedykowana jest Janowi Stefanowiczowi — architektowi, który na przełomie lat ’20 i ‘30 ubiegłego stulecia zaprojektował i nadzorował budowę kolonii mieszkalnej usytuowanej na Starym Mokotowie w obrębie ulic Narbutta, Fałata, Rakowieckiej, Łowickiej oraz Akacjowej. Wydarzenie swoim charakterem wpisuje się w obchody 100- lecia przyłączenia Mokotowa do stolicy. Jednak jak zapowiadają organizatorzy, nie będzie to tylko jednorazowa uroczystość. Ich ambicją jest zaprezentowanie osiedla „Szare Domy” w kontekście edukacyjnym. Dlatego w ramach Festiwalu przewidziano wykłady tematyczne, kiermasz książki architektonicznej oraz wystawę poświęconą Janowi Stefanowiczowi. – Jest to pierwsza edycja Festiwalu i razem z Oddziałem Towarzystwa Opieki Nad Zabytkami w Warszawie koncentrujemy się na tym, aby wypadła jak najlepiej. Chcemy zainicjować dyskusję o istocie projektowania w dobie modernizmu i w chwili obecnej. Dlatego w scenariuszu uwzględniliśmy aktywności dla różnych grup wiekowych: m.in. blok wykładów oraz blok dziecięcy – mówi Marta Surowiec, współorganizatorka Festiwalu oraz założycielka strony „Szare Domy” na Facebooku.
Festiwal zainauguruje spacer tematyczny po okolicach kolonii. Ważnym punktem scenariusza będzie uroczyste odsłonięcie tablicy poświęconej Janowi Stefanowiczowi. Całość zamknie wieczorny koncert przedwojennych piosenek warszawskich. – Architektura modernistyczna w swoich założeniach zmieniła oblicze współczesnego budownictwa, domy – maszyny służyły potrzebom swoich mieszkańców, kreując zupełnie nową jakość życia. Festiwal ma zwrócić uwagę warszawiaków na charakter zabytkowej przestrzeni, dziedzictwa z którym mieszkańcy mają okazję obcować. Dlatego z naszego punku widzenia Wydarzenie jest tak ważne dla społeczności lokalnej – podsumowuje Dorota Gołębiewska, wiceprezes OW TOnZ. – Nie chcemy poprzestać na tegorocznej odsłonie i mamy już pomysły na kolejne lata – dodaje Marta Surowiec.
PROGRAM:
SZARE DOMY FESTIWAL OTWARTY PROGRAM––
11.00_Spacer inaugurujący Festiwal pt. Historia Mokotowa czyli między Puławską, a Szarymi Domami prowadzący: Adrian Sobieszczański start: ul. Puławska 19
12.30 Inaguracja Festiwalu miejsce: ulica Juliana Fałata 2
12.45_Uroczyste odsłonięcie tablicy poświęconej architektowi, Janowi Stefanowiczowi
13.00 Wystwa Jan Stefanowicz /Architekt Niezapamiętany/ m.: ulica Juliana Fałata
13.30_Odsłonięcie mini wystawy Szare Domy_oś czasu
13.30 /19.00_ Fundacji Bęc Zmiana – Kiermasz książki architektonicznej – stoisko patronackie 13.30/14.00 Pracownia-tryktrak–budowa makiety Szarych Domów m.: podwórko 1 Fałata/Łowicka
14.00/16.30_ Tere fere kuku_Festiwal Otwarty dla Dzieci blok tematyczny podwórkowe zabawy przedwojennej Warszawy Archiklocki – budowa makiety Szarych Domów m.: podwórko 2 Fałata/Akacjowa Wykłady Blok 1
14.00/14.45_W1 Historia spółdzielni mieszkaniowej Szare Domy na warszawskim Starym Mokotowie prowadzący: Monika Kuhnke
14.50/15.35 _W2 Szare Domy, problematyka konserwatorska prowadzący: Michał Krasucki
15.35/16.00 loteria N O 1 Wykłady Blok 2
17.15/18.00 _W3 Szare Domy, ku przestrzeni wspólnej – modernistyczne założenia, a współczesna praktyka zamieszkiwania prowadzący: Monika Powalisz
18.15/19.25 _W4 Początki awangardy polskiej 1926. Jan Stefanowicz i środowisko Stowarzyszenia Architektów Polskich prowadzący: Grzegorz Mika
19.25 – 19.45 loteria N O 2 m.: Politechnika Warszawska_Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych_Narbutta 84
20.00/20.30 Mural_Krzyżówka
20.24/21.45 Koncert Wieczorny Warszawska Orkiestra Sentymentalna m.: podwórko 2 Fałata/Akacjowa
