Literatura a niepodległość – w ramach obchodów Roku Henryka Sienkiewicza
11 maja 2016 r. godzina 10.00
Muzeum Niepodległości, al. Solidarności 62, 00-240 Warszawa
Idea konferencji:
Pisali ku pokrzepieniu serc, byli sumieniami narodu. Kształtowali postawy i uczyli patriotyzmu, zagrzewali do walki i podnosili na duchu w chwilach zwątpienia. Ich powieści towarzyszyły Polakom w trudnym czasie niewoli, były wskazówką w budowaniu nowej rzeczywistości po zakończeniu I wojny światowej. Te dwa pojęcia: literatura i niepodległość są ze sobą nierozerwalnie związane.
Nazwiska wielu twórców literatury stały się symbolami zaangażowania i patriotyzmu. Nie tylko dorobek literacki, ale też ich postawy obywatelskie kreowały nowe wzorce. Pisarze i poeci brali aktywny udział w walkach o niepodległość, stawali się ambasadorami odradzającej się Polski i wychowawcami kolejnych pokoleń Polaków. Ich utwory podnosiły na duchu, dawały wskazówki, utrwalały pamięć o bohaterach narodowych.
Konferencja będzie okazją do konfrontacji poglądów literaturoznawców i historyków na kwestie odzyskania niepodległości, wpisze się w długofalowe obchody rocznicy odrodzenia się państwa polskiego. Stanie się płaszczyzną dyskursu naukowego na temat roli literatury w życiu Polaków w I połowie XX wieku. W swoich założeniach konferencja wpisuje się także w obchody Roku Henryka Sienkiewicza.
Program
cz. I. Literackie marzenia o Niepodległości
- Magdalena Górowska (Uniwersytet Łódzki), Józefa Morelowskiego patriotyczny dialog z potomnymi, czyli kilka słów o poezji porozbiorowej mającej krzepić rodaków w trudnym okresie niewoli
- dr Mirosława Radowska-Lisak (Uniwersytet Mikołaja Kopernika), „Powstańmy naprzód duchem”. Józef Ignacy Kraszewski a sprawa polska
- prof. dr. hab. Maria Olszewska (Uniwersytet Warszawski), Etos obowiązku i poświęcenia. Lektura W Oborach Marii Konopnickiej na tle literatury poświęconej powstaniu styczniowemu
- Xymena Pilch-Nowakowska (Stowarzyszenie Ignacego Jana Paderewskiego), Literatura w życiu i działalności Ignacego Jana Paderewskiego
cz.II. Sienkiewicz wobec kwestii niepodległości
- prof. dr hab. Marian Marek Drozdowski (Instytut Historii PAN), Sienkiewicz i Paderewski. Przyjaźń i współpraca
- prof. dr hab. Lech Ludorowski (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej), Patriotyczna i obywatelska służba Sienkiewicza
- Jan Engelgard (Muzeum Niepodległości), Drogi do Niepodległości – Henryk Sienkiewicz i Narodowa Demokracja w latach 1905–1916
- Tomasz Klauza (Muzeum Wojen Napoleońskich w Witaszycach), Legenda Napoleona w twórczości Sienkiewicza
- Elwira Gilewicz (Uniwersytet Warszawski, Polsko-Ukraińska Fundacja im. Ignacego Jana Paderewskiego), Sienkiewicz w literaturze i kulturze ukraińskiej
- Agnieszka Kania (Uniwersytet Jagielloński), Potencjał W pustyni i w puszczy jako powieści o polskiej tożsamości
cz.III. Literaci i literatura wobec odzyskania niepodległości
- s. Joanna Wiśniewska (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego), Edukacja w służbie Niepodległej według Zasad wychowania narodowego Zygmunta Balickiego
- dr Jolanta Załęczny (Muzeum Niepodległości), Wielkie pogrzeby twórców literatury w niepodległej Polsce i ich wpływ na budowanie postaw patriotycznych
- Sara Kusz (Uniwersytet Jagielloński), „Wraca wódz duchowy narodu!” Refleksje o znaczeniu Juliusza Słowackiego dla odzyskania niepodległości w dwudziestoleciu międzywojennym na podstawie artykułów z „Domu Rodzinnego” z 23 czerwca 1927 roku
- Włodzimierz K. Kowalczyk (CKE), Andrzej Strug – świadek walk o Niepodległą
- Jolanta Dąbek (Muzeum Niepodległości), Stanisław Ignacy Witkiewicz wobec niepodległości
- Mateusz Kosiński, Sergiusz Piasecki – wyklęty syn Niepodległej
