Szare Domy Festiwal Otwarty
Tu żyję tu pracuję,
mokotowski remake modernizmu
Szare Domy zaprojektowane w nurcie przedwojennego modernizmu, stanowią rzeczywisty przykład właściwie wdrożonej doktryny architektonicznej, zapewne dlatego nie tracą na swojej aktualności. Wielopokoleniowa wspólnota kolonii doświadczając, mniej czy bardziej świadomie, stuletnich już założeń, określa ich współczesną tożsamość i to właśnie z perspektywy Festiwalu jest warte uwagi – mówi Marta Surowiec pomysłodawczyni i twórca Szare Domy Festiwal Otwarty.
e4. SDFO Szare Domy Festiwal Otwarty 2019 Tu żyję tu pracuję, mokotowski remake modernizmu, tworząc już czwarty rok z rzędu, multitask’owy portret osiedla, oscyluje wokół pytań: co leży u podstaw idei, jaka jest jej materialna i niematerialna wartość, co warunkuje jej realizację? Co decyduje o tożsamości miejsca? Co sprawia, że odmiennie interpretujemy to samo wydarzenie? Czy wspomnienia mają indywidualny charakter? Tak postawione pytania w przestrzeni kolonii Szare Domy służą zainicjowaniu dyskusji czym jest twórczy proces pamięci? Czy – i jak – można ją chronić? Fenomen kolonii Szare Domy można bowiem opisać z perspektywy genius loci eksponując cztery wartości takie jak miejsce, mieszkanie, modernizm i Mokotów. Można też – dystansując się od materialności architektury i topografii – spojrzeć na kolonię jako autorską interpretację, czystą projekcję, efekt kreatywnych procesów, wynik działania mechanizmów pamięci, o której jeden z festiwalowych gości, Mariusz Szczygieł, mówi: Jako reporter przekonałem się, że wszystko przechowywane przez pamięć staje się czymś innym. Gdybym nie był Reporterem, nie uświadomiłbym sobie tego tak łatwo.
Ekspozycję towarzyszącą wydarzeniu zatytułowano M4 = modernizm, Mokotów, miejsce, mieszkanie. Forma nawiązuje do zabawy w łączenie kropekmetaforycznie obrazując pamięć – niematerialne procesy, grę skojarzeń, sieć wspomnień. Łączenie coraz to nowych punktów przypomina jednocześnie kartowanie czyli nanoszenie na mapę nowych współrzędnych, a w przypadku kolonii Szare Domy celem jest remake czyli odczytana na nowo mapa kolonii przez pryzmat definiowania pamięci. Interpretowana jako proces kreacji staje się bliska twórczym aspektom kształtowania architektury, której definicja ulega współcześnie rewizji, co podkreśla Filip Springer, jeden z gości festiwalu: architektura to śmiertelnie poważny temat. Choć bardzo próbujemy, nie jesteśmy w stanie całkowicie przeprowadzić się do przestrzeni wirtualnej. A to jak żyjemy warunkuje ciągle nasza przestrzeń fizyczna. Jesteśmy w przestrzeni, architektura jest formą jej
kształtowania. To jak czujemy się w danym miejscu zależy od niej. I od ludzi, którzy ją tworzą. Modernizm był ostatnią wielką ideą w historii architektury. Odpowiadał na wyzwania czasów, które nadeszły. Dziś stoimy na progu kolejnej wielkiej zmiany – zastanawiając się nad architekturą musimy zadać sobie fundamentalne pytanie: jak refleksję o niej wpleść w walkę z największym cywilizacyjnym wyzwaniem naszych czasów – zmianą klimatu.
program
29.06.2019 już po raz czwarty w ramach SDFO dostępne będą dla gości festiwalu, zamknięte na co dzień, podwórka Szarych Domów. W centrum zainteresowania znajdzie się architektura oraz pamięć. W programie nie zabraknie tematycznych spacerów po Mokotowie i kolonii, a przestrzeń zielonego dziedzińca wypełni outdoorowa wystawa dedykowana pamięci jako procesowi kreacji oraz kształtowaniu tożsamości Szarych Domów. Kontekst kreatywnego procesu pamięci posłużył twórcom Festiwalu do zainicjowana dyskusji o tym, czym jest pamięć, przemijanie, utrata; czy czyjeś życie – ulotne i nienamacalne warto chronić w szerszym, niż rodzinny, kontekście, tak, jak chroni się zabytek materialny. Punktem kulminacyjnym będą rozmowy z wyjątkowymi gośćmi: Filipem Springerem, Mariuszem Szczygłem i Emilią Obrzut.
Nie zabraknie tradycyjnej już Strefy Dobrej Książkiz udziałem autorskich księgarń takich jak Bęc Zmiana, Wrzenie Świata, Big Book Cafe i Czuły Barbarzyńca oraz Strefy Dobrego Designu, prezentującej projekty warszawskich (ale nie tylko) projektantów wybranych na SDFO przez Reset. Część artystyczną wypełnią koncert oraz potańcówka z udziałem Warszawskiego Combo Tanecznego i Skarbów. Ponadto organizatorzy planują zapoczątkowanie zupełnie nowej tradycji jaką mógłby stać się ptSD czyli „pchli targ” Szarych Domów.
